بی کرانه

و او بزرگ تر است ...

لباسهام رو پوشیده بودم. رفتم جلو. دستی به موهام کشیدم ... که گفت: آدم باش.
گفتم: چطور؟
گفت: آدم.! همین. آدم باش.
گفتم: مگه نیستم؟
گفت: هستی؟
گفتم: چرا نباشم؟
گفت: از خودت بپرس.
گفتم: چی رو بپرسم؟
گفت: اینکه آدم هستی یا نه.
گفتم: پرسیدم. هستم.
گفت: ولی آدمی را آدمیت لازم است.
گفتم: "آدمیت" غلطه. آدم رو نمیتونی با "یت" ترکیب کنی و مصدر بسازی.
گفت: جدی باش.
گفتم: اتفاقاً خیلی جدی بودم.
گفت: آدم باش.
گفتم: نگاه کن. من به این خوش تیپی، با این لباسای خوشگل، آدم نیستم؟
گفت: "نه همین لباس زیباست نشان آدمیت."
گفتم: شعر و شعار نبند. میشه بگی آدمیت چی هست.
گفت: یعنی تو نمیدونی؟
گفتم: چرا.
گفت: خوب پس آدم باش.
گفتم: اولاً من بنی آدمَم، نه آدم. دوماً به نظرم به اندازه کافی آدم هستم.
گفت: اولاً اگه بنی آدمی پس لا اقل مثل آدم باش. دوماً مطمئنی آدمی؟
گفتم: اون بنده خدا که وسواس گرفت و رفت از درخت ممنوعه خورد. منم اونجوری باشم؟
گفت: وسواس ؟
گفتم: آره دیگه. وسواس خناس. وسوسه شیطان.
گفت: دیگه شورش رو درآوردی. یک کم آدم باش.
گفتم: مِثْکی راست میگی. اگه آدم بودم، لا اقل توی کارایی که به خودم مربوط بود با من مشورت میکردن.
گفت: کیا؟
گفتم: آدما.
گفت: یه جور میگی "آدما"، انگار خودت آدم نیستی.
گفتم: دیدی؟ بالاخره خودت گفتی که من آدمَم.
گفت: آره، ولی جون خودت سعی کن آدم بشی.
گفتم: باشه. راجع بهش فکر میکنم.
گفت: فکر کردن به تنهایی بدرد نمیخوره. باید توی عمل آدم بشی.
گفتم: تو که هنوز نگفتی آدمیت یعنی چی. عمل بی علم مثل عسل بی موم میمونه. دلچسبه ولی بی فایده.
گفت: تو آدم بشو نیستی؟
گفتم: با اجازه بزرگترها بعله.
گفت (با خنده): آدم باش.
گفتم: به خدا خودم هم خیلی دوست دارم آدم بشم. ولی نمیدونم چه جوری و چی باید بکنم.
گفت: ولی ...،
دیگه نشنیدم چی گفت. صدام کردن که برم شمعها رو فوت کنم. برگشتم و اَزَش دور شدم.

پی نوشت: راستی، سال نو مبارک. امیدوارم سال پربار و پر امیدی داشته باشید.

و او بزرگ تر است ...

با اجازه و پوزش از باباطاهر حکیم

به گورستان گذر کردم پریروز

بدیدم سنگ قبر امروز و دیروز

قبر دیروز ساده و بی طرح و نقش بود

امان از رنگ و آب سنگ امروز

و او بزرگ تر است ...

نمی‌دانم ...

نمی‌دانم برای تو باید گریست که کشته شده‌ای به ناحق برای حق، یا برای خویش که زنده‌ام  و حق ندانسته‌ام.
نمی‌دانم برای تو باید عزا گرفت که کشته شده‌ای مظلوم، یا برای خویش که زنده‌ام و ستم‌گر.
نمی‌دانم برای تو باید سینه زد که ملعونی بر سینه‌ات نشست ... ، یا برای خویش که سینه‌ام را قساوت گرفته.
نمی‌دانم برای تو باید جامه درید که  بی کفن و با بدنی برهنه دفن شده‌ای، یا برای خویش که جامه های ریا بر آن پوشیده است.
نمی‌دانم برای تو باید مویه کرد که خاندان‌ات به اسارت رفتند، یا برای خویش که اسیر دنیا گشته‌ام.
نمی‌دانم برای تو باید گریست که نیمه راه طواف‌ات معشوق را یافتی و به سوی‌اش شتافتی، یا برای خویش که هنوز بر گرد خود در طوافم.
نمی‌دانم برای تو باید عزا گرفت که عهد و پیمان‌ات شکسته شد، یا برای خویش که عهد و پیمان می‌شکنم.
نمی دانم برای تو باید گریست که سر از بدنت جدا افتاده، یا برای خویش که سِرّ سَر بر نیزه را نیافته.

نمی‌دانم...

و او بزرگ تر است ...

شراره می‌کشدم آتش از قلم در دست                بگو چگونه توان برد سوی دفتر دست؟
قلم که عود نبود آخر این چه خاصیتی است          که با نوشتن نامت شود معطر دست؟
حدیث حسن تو را نور می برد بر دوش                 شکوه نام تو را حور می‌برد بر دست
چنین به آب زدن، امتحان غیرت بود                     و گرنه بود شما را به آب کوثر دست
چو دست برد به تیغ، آسمانیان گفتند:                 به ذوالفقار مگر برده است حیدر دست؟
برای آن‌که بیفتد به کار یار، گره                          طناب شد فلک و دشت سراسر دست
چو فتنه موج زد از هر کران و راهش بست             شد اسب، کشتی و آن دشت، بحر و لنگر دست
بریده باد دو دستی که با امید امان                     به روز واقعه بردارد از برادر دست
فرشته گفت: بینداز دست و دوست بگیر              چنین معامله‌ای داده است کم‌تر دست
صنوبری ِ تو و سروی، به دست حاجت نیست         نزیبد آخر بر قامت صنوبر دست
چو شیر، طعمه به دندان گرفت و دست افتاد         به حمل طعمه نیاید به کار، دیگر دست
گرفت تا که به دندان، ابوالفضایل مشک                به اتفاق به دندان گرفت لشکر دست
هوای ماندن و بردن به خیمه، آبِ زلال                  اگر نداشت، چه اندیشه داشت در سر، دست؟
مگر نیامدنِ دست از خجالت بود                          که تر نشد لب اطفال خیل و شد تر، دست
به خون چو جعفر طیار بال و پر می‌زد                    شنیده بود: شود بال، روز محشر، دست
حکایت تو به ام‌البنین که خواهد گفت                    وزین حدیث، چه حالی دهد به مادر دست؟
به همدلی، همه کس دست می‌دهد اول              فدای همت مردی که داد آخر دست
در آن سموم خزان آن‌قدر عجیب نبود                    که از وجود گلی چون تو گشت پرپر دست
به پای‌بوس تو آیم به سر، به گوشه‌ی چشم          جواز طوف و زیارت دهد مرا گر دست
نه احتمال صبوری دهد پیاپی پای                        نه افتخار زیارت دهد مکرر دست

***

به حکم شاه دل ای خواجه، خشت جان بگذار        ز پیک یار چه سرباز می‌زنی هر دست؟
به دوست هر چه دهد، اهل دل نگیرد باز              حریف عشق چنین می‌دهد به دلبر دست

ابوالفضل زرویی نصر آباد